Ngày 10/11/2022, Trung tâm Đào tạo hạt nhân đã long trọng tổ chức Lễ bảo vệ luận án tiến sĩ cấp Viện cho nghiên cứu sinh Nguyễn Hoàng Phúc, chuyên ngành Vật lý nguyên tử và hạt nhân (mã số 9.44.01.06), đề tài luận án “Nghiên cứu hiệu ứng cầu vồng và cơ chế chuyển alpha trong tán xạ 12C + 12C và 16O + 12C ở năng lượng thấp và trung bình” với sự hướng dẫn khoa học của GS.TS. Đào Tiến Khoa.
Đến tham dự buổi Lễ có PGS.TS. Phạm Đức Khuê – Viện trưởng Viện Khoa học và Kỹ thuật hạt nhân, TS. Trịnh Anh Đức – Giám đốc Trung tâm Đào tạo hạt nhân cùng bạn bè và người thân của nghiên cứu sinh Nguyễn Hoàng Phúc. Dưới sự chủ trì của GS.TS. Trần Đức Thiệp, Hội đồng đã thông qua lý lịch khoa học, thành tích nghiên cứu, quá trình học tập và kết quả nghiên cứu khoa học của NCS Nguyễn Hoàng Phúc trong những năm thực hiện đề tài, các thành viên Hội đồng đánh giá cao những kết quả nghiên cứu học tập và những nỗ lực của NCS trong thời gian qua.
NCS Nguyễn Hoàng Phúc trình bày tóm tắt luận án
Nghiên cứu cấu trúc hạt nhân và phản ứng hạt nhân là một trong những hướng nghiên cứu quan trọng nhất của vật lý hạt nhân hiện đại. Các nghiên cứu này cho chúng ta những thông tin quan trọng về cấu trúc và cơ chế tương tác hạt nhân. Vấn đề này nhận được sự quan tâm đặc biệt từ nhiều tổ chức nghiên cứu khoa học trên thế giới. Bên cạnh các nghiên cứu thực nghiệm là các nghiên cứu lý thuyết nhằm giải thích cấu trúc hạt nhân và cơ chế phản ứng, đồng thời mô tả các hiện tượng trong quá trình tương tác hạt nhân nhằm xây dựng các mô hình tương tác. Đề tài của NCS tập trung vào nghiên cứu hiệu ứng cầu vồng và cơ chế chuyển alpha trong tán xạ 12C + 12C và 16O + 12C ở năng lượng thấp và trung bình với mục tiêu làm sáng tỏ các cơ chế tương tác, trong đó cho thấy hiện tượng cầu vồng hạt nhân và cơ chế chuyển alpha trong tán xạ 12C + 12C và 16O + 12C ở năng lượng thấp và trung bình. Ngoài ra, NCS Nguyễn Hoàng Phúc đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu có tính hiện đại và độ tin cậy cao: sử dụng mẫu folding kép cho tính toán thế tán xạ hạt nhân-hạt nhân. Trong đó, tương tác Nucleon-Nucleon hiệu dụng có tính đến số hạng tái chỉnh hợp RT. Mẫu quang học (Optical Model = OM), liên kênh và liên kênh phản ứng là những phương pháp tiêu chuẩn được sử dụng trong tính toán tán xạ hạt nhân đàn hồi và phi đàn hồi. Thế quang học hạt nhân-hạt nhân (Optical potential = OP) là một trong những mô hình tiêu chuẩn, được sử dụng cho các mô hình phản ứng hạt nhân-hạt nhân từ năng lượng thấp đến cao. Việc xây dựng thế quang học hạt nhân-hạt dựa trên mẫu folding kép, với phiên bản tương tác Nucleon – Nucleon hiệu dụng mới có tính đến số hạng RT, cho thấy thế quang học hạt nhân-hạt nhân phù hợp để mô tả hiệu ứng cầu vồng hạt nhân. Từ đó làm cơ sở cho việc sử dụng mô hình này cho các nghiên cứu với các phản ứng khác. Vì vậy đề tài có ý nghĩa khoa học và mang tính thời sự cũng như sự cần thiết. Một số giá trị khoa học của luận án tiến sĩ như sau:
– Đã phân tích làm rõ hiệu ứng cầu vồng hạt nhân trên tán xạ đàn hồi và phi đàn hồi của các hệ tương tác 12C + 12C và 16O + 12C trên cơ sở áp dụng mẫu folding kép để tính các thông số quang học cũng như thế chuyển dịch với các năng lượng từ 170 đến 608 MeV tức là trong giới hạn áp dụng của mẫu quang học OM;
– Đã phân tích được những hạn chế của mẫu quang học truyền thống trong mô tả số liệu tán xạ đàn hồi ở các năng lượng thấp và chỉ ra được sự cần thiết của việc tính đến quá trình chuyển hạt α đàn hồi trên hệ tương tác 16O + 12C;
– Giải thích thành công sự phá vỡ cấu trúc cầu vồng hạt nhân ở góc lớn trong tán xạ đàn hồi 16O + 12C tại năng lượng thấp dựa trên cơ chế chuyển alpha đàn hồi. Kết quả cho thấy quá trình chuyển alpha đóng vai trò quan trọng trong cấu trúc giao thoa ở góc lớn trong tán xạ 16O + 12C;
– Luận án đã chỉ ra nguyên nhân làm phá vỡ cấu trúc cầu vồng hạt nhân trên hệ 16O + 12C ở các năng lượng thấp do cơ chế chuyển alpha đàn hồi. Đặc biệt là sử dụng hệ số phổ Sα theo tính toán mới nhất của mẫu vỏ cũng như đóng góp quan trọng của quá trình chuyển alpha gián tiếp trong các tính toán liên kênh phản ứng.
Các kết quả trên đây thu được trên cơ sở phương pháp nghiên cứu hiện đại và hợp lý. Đồng thời kết quả nghiên cứu đã được công bố trên các tạp chí quốc tế hàng đầu về vật lý hạt nhân và quốc gia có uy tín khẳng định độ tin cậy của luận án. Ngoài ra các kết quả chính của luận án đã được công bố trên các tạp chí quốc tế uy tín có chỉ số ISI:
- Đao Tien Khoa, Nguyen Hoang Phuc et, Nuclear mean field and double-folding model of the nucleus-nucleus optical potential, Physical Review, V. 94, 034612 (2016), H = 206, Q1
- Nguyen Hoang Phuc, Dao Tien Khoa et al, Suppression of the nuclear rainbow in the inelastic nucleus-nucleus scattering, European Physical Journal A, (2021) V. 57: 75. H=89,Q1
- Nguyen Hoang Phuc, Dao Tien Khoa et al, Elastic α transfer in the 16O + 12C scattering and its impact on the nucleus rainbow, European Physical Journal A, (2021) V.57:7. H=89, Q1
- Nguyen Tri Toan Phuc, Nguyen Hoang Phuc et al, Direct and indirect α transfer in the 16O + 12C scattering, Physical Review, V. 98, 024613 (2018). H = 206, Q1
GS.TS. Đào Tiến Khoa phát biểu tại buổi Lễ
GS.TS. Đào Tiến Khoa – người hướng dẫn khoa học đã có nhận xét sâu sắc, mô tả những khó khăn và nỗ lực mà nghiên cứu sinh đã vượt qua để hoàn thành xuất sắc luận án. Nghiên cứu sinh cùng với nhóm nghiên cứu của mình đã công bố nhiều công trình trên các tạp chí quốc tế uy tín về vật lý hạt nhân. Luận án là một công trình tài liệu tham khảo có giá trị dành cho thế hệ nghiên cứu kế cận.
Sau khi nghe NCS trình bày tóm tắt luận án và trả lời các câu hỏi phản biện của các thành viên Hội đồng và khách mời tham dự, Hội đồng đánh giá luận án đã họp kín và bỏ phiếu. Với kết quả bỏ phiếu 100% phiếu tán thành cho nghiên cứu sinh nhận học vị tiến sĩ (5/7 phiếu xuất sắc), GS.TS. Trần Đức Thiệp thay mặt Hội đồng chúc mừng NCS Nguyễn Hoàng Phúc đã bảo vệ thành công luận án và chúc mừng GS.TS. Đào Tiến Khoa cùng Viện Khoa học và Kỹ thuật hạt nhân đã có thêm một học trò/cán bộ có trình độ tiến sĩ.
TS. Trịnh Anh Đức chúc mừng NCS Nguyễn Hoàng Phúc
TS. Trịnh Anh Đức đại diện cơ sở đào tạo gửi lời chúc mừng NCS Nguyễn Hoàng Phúc đã bảo vệ thành công luận án tiến sĩ cấp Viện và chúc mừng GS.TS. Đào Tiến Khoa đã hoàn thành nhiệm vụ đào tạo thế hệ trẻ đóng góp vào nguồn nhân lực trình độ cao, các thầy đóng vai trò rất quan trọng, là yếu tố quyết định đến sự thành công và chất lượng chuyên môn luận án của NCS Nguyễn Hoàng Phúc. Ngoài ra, ông gửi lời cảm ơn đến Lãnh đạo Viện Khoa học và Kỹ thuật hạt nhân đã luôn hỗ trợ tích cực cho nghiên cứu sinh.
NCS Nguyễn Hoàng Phúc cùng các thành viên Hội đồng
Trong niềm vui và xúc động, NCS Nguyễn Hoàng Phúc trân trọng cảm ơn các thành viên của Hội đồng đã góp ý sâu sắc để NCS hoàn thiện luận án tiến sĩ của mình. Nghiên cứu sinh gửi lời cảm ơn và tri ân tới GS.TS. Đào Tiến Khoa – thầy là người truyền cảm hứng đam mê khoa học luôn bên cạnh hướng dẫn cho nghiên cứu sinh. Ngoài ra, nghiên cứu sinh cũng gửi lời cảm ơn tới Lãnh đạo Viện Khoa học và Kỹ thuật hạt nhân, Lãnh đạo Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, Trung tâm Đào tạo hạt nhân, đồng nghiệp, bạn bè và đặc biệt là gia đình – nơi luôn là hậu phương, là nguồn động viên, là những người đã luôn sát cánh, luôn ủng hộ NCS trong học tập cũng như trong cuộc sống để NCS có thể bảo vệ thành công luận án tiến sĩ.
Nguyễn Thúy Hằng – Phòng Đào tạo, Nghiên cứu và Triển khai