THÔNG TIN VỀ LUẬN ÁN TIẾN SĨ
1. Họ và tên nghiên cứu sinh: La Lý Nguyên 2.Giới tính: Nam
3. Ngày sinh: 08 – 11 – 1987 4. Nơi sinh: Thành phố Hồ Chí Minh
5. Quyết định công nhận nghiên cứu sinh: Số 508/QĐ-VNLNT của Viện trưởng Viện NLNTVN
6. Các thay đổi trong quá trình đào tạo:
– Thay đổi tên đề tài theo quyết định 470/QĐ-VNLNT ngày 17 tháng 10 năm 2023
– Thay đổi người hướng dẫn khoa học theo quyết định 379/QĐ-VNLNT ngày 16 tháng 9 năm 2024
7. Tên đề tài luận án: Nghiên cứu ảnh hưởng của chiếu xạ electron từ máy gia tốc đến cấu trúc của vật liệu zeolite ZSM-5.
8. Chuyên ngành: Vật lý nguyên tử và hạt nhân 9. Mã số: 9.44.01.06
10. Cán bộ hướng dẫn khoa học:
– Hướng dẫn 1: TS. Lưu Anh Tuyên
– Hướng dẫn 2: GS. TS. Nguyễn Quang Hưng
11. Tóm tắt các kết quả mới của luận án:
– Luận án đã đóng góp về thiết kế, mô phỏng và chế tạo hộp chứa mẫu cho vật liệu ZSM-5, tối ưu hóa độ đồng nhất liều hấp thụ trong quá trình chiếu xạ bằng hệ máy gia tốc microtron MT-25.
– Luận án đã đóng góp về nghiên cứu cơ chế biến tính ZSM-5 bằng phương pháp phân tích đa dạng: đã kết hợp các phương pháp phân tích hiện đại (SSNMR, FTIR, XRD, TGA, và PAS) để làm rõ cơ chế biến tính của ZSM-5 dưới tác động của chiếu xạ chùm điện tử (EB). Nghiên cứu bao gồm cả dải liều thấp (đến 110 kGy, tương ứng thông lượng
chiếu tổng cỡ 3,58×1013e/cm2) và liều cao (thông lượng chiếu tổng từ 1014-1016e/cm2)trong đó PAS đóng vai trò quan trọng trong việc phân tích cấu trúc vi mô.
– Luận án đã xác định điều kiện chiếu xạ tối ưu cho hoạt tính xúc tác: Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng khoảng thông lượng chiếu tổng từ 7,35×1014 đến 8,82×1014 e/cm2 là điều kiện tối ưu để biến tính ZSM-5, giúp đạt hoạt tính xúc tác cao nhất cho quá trình sinh propylene.
– Luận án đã góp phần khẳng định sự phù hợp và hiệu quả của các phương pháp phổ kế huỷ positron trong việc nghiên cứu cấu trúc của các vật liệu nano.
– Luận án đã làm rõ mối quan hệ giữa những thay đổi cấu trúc của ZSM-5 do chiếu xạ và hoạt tính xúc tác cracking. Hiệu suất xúc tác của các mẫu ZSM-5 sau khi xử lý bằng chiếu xạ EB cho thấy sự cải thiện đáng kể so với việc biến tính bằng phương pháp hóa học thông thường.
– Kết quả của luận án đã được đăng trên 2 tạp chí ISI uy tín là Journal Of Science: Advanced Materials And Devices, Volume 9, Issue 1, xếp hạng Q1 với IF = 6,7 (2024) và Nuclear Engineering and Technology, Volume 57, Issue 4, 2025, xếp hạng Q2 với IF = 2,6 (2024). Bên cạnh đó, một bài báo khác đã được đăng và một bản thảo đang trong quá trình phản biện trên tạp chí trong nước (Nuclear Science and Technologies).
– Các kết quả nghiên cứu của luận án đã được tổng hợp thành “Quy trình chế tạo zeolite ZSM-5 biến tính bằng chiếu xạ electron ứng dụng trong cracking xúc tác” và được Cục Sở hữu Trí tuệ (Bộ KHCN) ra Thông báo thẩm định đủ điều kiện để cấp bằng bảo hộ độc quyền sáng chế đối với quy trình biến tính zeolite ZSM-5 bằng chiếu xạ electron
trong xúc tác cracking (Số 28024/SHTT-SC.IP, ngày 26/03/2025).
12. Khả năng ứng dụng thực tiễn:
Kết quả nghiên cứu đã chứng minh tiềm năng ứng dụng thực tiễn của phương pháp biến tính ZSM-5 bằng bức xạ từ máy gia tốc công nghiệp trong lĩnh vực công nghiệp hóa dầu. Quy trình này không chỉ đơn giản trong triển khai mà còn cho thấy ưu thế về mặt kinh tế và giảm thiểu tác động môi trường so với các phương pháp hoá học. Triển vọng mở rộng quy mô ứng dụng của phương pháp này bằng các hệ thống gia tốc công nghiệp hứa hẹn mang lại những đóng góp kinh tế quan trọng cho ngành công nghiệp hoá dầu.
13. Các hướng nghiên cứu tiếp theo:
– Nghiên cứu hoàn thiện quy trình sản xuất ZSM-5 quy mô lớn từ nguồn cao lanh trong nước.
– Nghiên cứu quy trình chiếu xạ ZSM-5 quy mô lớn trên các hệ máy gia tốc công nghiệp nhằm đáp ứng nhu cầu cao của ngành công nghiệp hoá dầu.
– Luận án này tập trung vào việc nghiên cứu biến tính ZSM-5 để tối ưu hóa sản lượng propylen từ cracking dầu mỏ. Các nghiên cứu tiếp theo cần mở rộng ra để làm rõ mối quan hệ giữa thông lượng bức xạ tổng và thành phần các sản phẩm cracking, nhằm mục tiêu điều chỉnh cơ cấu sản phẩm theo nhu cầu thị trường.
14. Các công trình công bố liên quan đến luận án: Nghiên cứu ảnh hưởng của chiếu xạ electron từ máy gia tốc đến cấu trúc của vật liệu zeolite ZSM-5.
– [1] La Ly Nguyen, Tran Dong Xuan, Cao Van Chung, Le Phuc Nguyen, Ngo Thuy Phuong, Pham Thi Hue, Nguyen Thi Ngoc Hue, Nguyen Van Tiep, Nguyen Vu Minh Trung, Andrzej Drozdziel, Marcin Turek, Krzysztof Pyszniak, Hoang Anh Tuan Kiet, Hoang-Duy Nguyen, Thuy-Phuong Thi Pham, Nguyen Ngoc Anh, Nguyen Chinh Chien, Thi Thanh Huyen Nguyen, Nguyen Quang Hung, Luu Anh Tuyen, “Solid-state crystallization, oxygen-vacancy rich mesopores and stable triad-silanol nests in ZSM5 catalyst induced by electron-beam irradiation and calcination”, Journal Of Science: Advanced Materials And Devices, Volume 9, Issue 1, 2024, 100646.
– [2] La Ly Nguyen, Nguyen Ngoc Anh, Nguyen Van Tiep, Nguyen Vu Minh Trung, Nguyen Le-phuc, Phuong Thuy Ngo, Alexander Sohatsky, Diana Komarova, Sergey Aleksee, N.V. Kurylev, Phan Trong Phuc, Nguyen Thi Ngoc Hue, Pham Thi Hue, Tran Dong Xuan, Pham Ngoc Son, Ngo Dang Trung, Le Van Toan, Luu Anh Tuyen, Nguyen Quang Hung, “Electron-beam irradiation of ZSM-5 catalyst with a designed sample holder: simulation and experiment”, Nuclear Engineering and Technology, Volume 57, Issue 4, 2025, 103287.
– [3] Luu Anh Tuyen, Nguyen Quang Hung, Nguyen Van Tiep, Dinh Van Phuc, Phan Trong Phuc, Lo Thai Son, Tran Dong Xuan, Nguyen Thi Ngoc Hue, Pham Thị Hue, La Ly Nguyen, Ngo Dang Trung, “Application of nuclear analytical
spectroscopies and ion beams to the study of nanomaterials: cooperative projects between Vinatom and JINR (Dubna)”, Nucl. Sci. and Tech., Vol.12, No. 1, pp. 12-20 (2022).
– [4] La Ly Nguyen, Pham Thị Hue, Nguyen Thi Ngoc Hue, Luu Anh Tuyen, “Optimization of experimental parameters for positron annihilation lifetime spectroscopy in nanomaterial research”, Nucl. Sci. and Tech., under review.
