Ngày 31/12/2024, Trung tâm Đào tạo hạt nhân – Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam đã long trọng tổ chức Lễ bảo vệ luận án tiến sĩ cấp Viện cho nghiên cứu sinh Nguyễn Ngọc Quỳnh, chuyên ngành Vật lý nguyên tử và hạt nhân (mã số 9.44.01.06), đề tài luận án Nghiên cứu phát triển công cụ đo phổ thông lượng và liều bức xạ nơtron với sự hướng dẫn khoa học của TS. Lê Ngọc Thiệm và PGS.TS. Phạm Đức Khuê.
Đến tham dự buổi Lễ có PGS.TS. Trịnh Anh Đức – Giám đốc Trung tâm Đào tạo hạt nhân, tập thể người hướng dẫn khoa học, cùng bạn bè và người thân của nghiên cứu sinh Nguyễn Ngọc Quỳnh. Dưới sự chủ trì của GS.TS. Trần Đức Thiệp Hội đồng đã thông qua lý lịch khoa học, thành tích nghiên cứu, quá trình học tập và kết quả nghiên cứu khoa học của NCS Nguyễn Ngọc Quỳnh trong những năm học tập, nghiên cứu và thực hiện đề tài luận án tiến sĩ. Thành viên Hội đồng đánh giá cao những kết quả nghiên cứu của nghiên cứu sinh. 
NCS Nguyễn Ngọc Quỳnh trình bày tóm tắt luận án
Trong an toàn bức xạ việc đo liều của neutron phát ra từ một nguồn bức xạ là vấn đề rất quan trọng. Hiện nay, việc đo đạc và đánh giá liều liên quan đến bức xạ neutron vẫn còn nhiều hạn chế so với bức xạ photon do sự phức tạp của phổ năng lượng cũng như phân bố không gian của neutron. Liều bức xạ neutron chỉ có thể được đo chính xác khi xác định chính xác hàm đáp ứng của thiết bị đo và phổ năng neutron theo phân bố năng lượng và không gian. Nội dung luận án tập trung giải quyết các mục tiêu đặt ra sau đây:
Thứ nhất là phát triển hệ đo phổ neutron có cấu hình làm chậm dạng hình trụ lồng nhau (Cylindrical Nested Neutron spectrometer, CNS) có xác định phổ neutron tương tự hệ phổ kế cầu Bonner (Bonner Spheres Spectrometer, BSS) thương mại.
Thứ hai là xây dựng phần mềm tách phổ neutron có thể sử dụng cho hệ phổ kế CNS và phổ kế BSS.
Thứ ba là áp dụng hệ phổ kế và phần mềm đã phát triển để xác định đặc trưng của trường chuẩn neutron và đặc trưng đáp ứng của thiết bị đo neutron.
Vì vậy có thể khẳng định luận án có tính thời sự, tính cấp thiết, ý nghĩa khoa học và thực tiễn. Một số giá trị khoa học của luận án tiến sĩ như:
– Phát triển thành công hệ thiết bị đo phổ nơtron hình trụ lồng ghép (CNS) để xác định phổ nơtron tại các trường bức xạ nơtron khác nhau. Hệ phổ kế CNS có khả năng đo phổ nơtron tương tư hệ phổ kế cầu Bonner thương mại.
– Xây dựng được phần mềm tách phổ UFCV sử dụng phương pháp tách phổ SVD có thể sử dụng cho các hệ phổ kế BSS và CNS. Phần mềm UFCV được kiểm chứng bằng cách so sánh với phần mềm tách phổ MAXED.
– Phổ thông lượng nơtron và giá trị tương liều môi trường của các trường nơtron chuẩn của nguồn 241Am-Be, nguồn được làm chậm 241Am-Be (Mod20-PE), 241Am-Be (Mod30-PE), và nguồn 239Pu-Be đã được xác định bằng hệ phổ kế CNS và phần mềm UFCV
– Áp dụng thành công phương pháp quy hoạch tuyến tính để xác định tương đương liều môi trường của các nguồn 241Am-Be, nguồn được làm chậm 241Am-Be(Mod20-PE), 241Am-Be(Mod30-PE) khi không có phổ phông lượng nơtron dự đoán.
– Áp dụng thành công phương pháp tách phổ SVD của phần mềm UFCV để xác định đặc trưng đáp ứng của thiết bị đo nơtron, cụ thể là thiết bị đo liều nơtron cầm tay Aloka TPS-451C.
– Chứng minh được tính khả dụng của hệ phổ kế CNS sử dụng đầu dò thụ động là các lá vàng được kích hoạt bởi nơtron trong việc xác định đồng thời phân bố năng lượng và phân bố góc được chứng minh qua hàm đáp ứng của thiết bị vừa phụ thuộc vào năng lượng nơtron, vừa phụ thuộc vào hướng tới của bức xạ nơtron.
Ngoài ra, các kết quả chính của luận án được công bố 05 bài báo trên các tạp chí quốc tế uy tín (Tạp chí thuộc danh mục ISI), Hội nghị trong và ngoài nước có phản biện. Đây là minh chứng cho những kết quả nghiên cứu của luận án.
– Ngoc-Thiem Le, Ngoc-Quynh Nguyen, Nguyen Ngoc Anh, Hoai-Nam Tran, Thiansin Liamsuwan, Van-Loat Bui, Tuan-Khai Nguyen, Duc-Khue Pham, Tien-Hung Dinh, Van-Chung Cao; Evaluation of fluence-to-dose response function of neutron survey meter using singular value decomposition method; Radiation Measurements Vol. 178, 2024. (doi: https://doi.org/10.1016/j.radsmeas. 2 024.107280).
– Ngoc-Quynh Nguyen, Thanh-Phi-Hung Hoang, Minh-Cong Nguyen, Tien-Hung Dinh, Van-Hiep Cao, Ngoc-Thiem Le; 239Pu–Be neutron reference field: Physical and dosimetric parameters; Radiation Physics and Chemistry, Vol. 217, 2024. (doi: https://doi.org/10.1016/j.radphyschem.2024.111522).
– Ngoc-Thiem Le, Ngoc-Quynh Nguyen, Huu-Quyet Nguyen, Duc-Khue Pham, Minh-Cong Nguyen, Van-Loat Bui, Van-Chung Cao, Van-Hao Duong, Trung H. Duong, Hoai-Nam Tran; Cylindrical neutron spectrometer system: design and characterization; The European Physical Journal – Plus Vol. 136, 2021. (doi: https://doi.org/10.1140/epjp/s13360-021-01681-9).
– Nguyen Ngoc Quynh, Pham Bao Ngoc, Tran Thanh Ha, Ho Quang Tuan, Bui Duc Ky, Dang Thi My Linh, Dang Quoc Soai, Nguyen Huu Quyet, Pham Xuan Linh, Le Ngoc Thiem; Neutron spectrum unfolding using various computer codes: a comparison; Journal of Military Science and Technology, No. 71, 2021.
– Le Ngoc Thiem, Nguyen Ngoc Quynh, Dang Thi My Linh, Phan Thi Huong; Characteristics of simulated workplace neutron standard fields; Communications in Physics, Vol. 30, No. 1, 2020.
TS Lê Ngọc Thiệm và PGS.TS. Phạm Đức Khuê (tập thể người hướng dẫn khoa học) đã có nhận xét sâu sắc, mô tả những thuận lợi, khó khăn và nỗ lực mà nghiên cứu sinh đã vượt qua để hoàn thành xuất sắc luận án. Trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu, NCS Nguyễn Ngọc Quỳnh luôn có tinh thần chủ động học hỏi, cần cù, chịu khó tìm đọc tài liệu và trao đổi với tập thể người hướng dẫn. Nghiên cứu sinh luôn thể hiện tinh thần cầu tiến và tiếp thu các ý kiến đóng góp của các nhà khoa học.
Sau khi nghe NCS trình bày tóm tắt luận án và trong phần trả lời câu hỏi do Hội đồng đặt ra, nghiên cứu sinh đã trả lời tốt những vấn đề liên quan tới luận án của mình và đã nhận được nhất trí từ Hội đồng đánh giá luận án cũng như tất cả đại biểu tham dự. Với kết quả bỏ phiếu 100% phiếu tán thành cho nghiên cứu sinh nhận học vị tiến sĩ. GS.TS. Trần Đức Thiệp thay mặt Hội đồng chúc mừng NCS Nguyễn Ngọc Quỳnh đã bảo vệ thành công luận án và chúc mừng tập thể cán bộ hướng dẫn – TS Lê Ngọc Thiệm và PGS.TS. Phạm Đức Khuê cùng Viện Khoa học và Kỹ thuật hạt nhân đã có thêm một học trò/giảng viên có trình độ tiến sĩ.
Tập thể NHDKH tặng hoa chức mừng NCS Nguyễn Ngọc Quỳnh
PGS.TS. Trịnh Anh Đức đại diện cơ sở đào tạo gửi lời chúc mừng NCS Nguyễn Ngọc Quỳnh đã bảo vệ thành công luận án tiến sĩ cấp Viện và tập thể người hướng dẫn khoa học đã hoàn thành nhiệm vụ đào tạo thế hệ trẻ đóng góp vào nguồn nhân lực trình độ cao, thầy đóng vai trò rất quan trọng là yếu tố quyết định đến sự thành công và chất lượng chuyên môn luận án của NCS Nguyễn Ngọc Quỳnh.
NCS Nguyễn Ngọc Quỳnh cùng các thành viên Hội đồng
Trong niềm vui và xúc động, NCS Nguyễn Ngọc Quỳnh trân trọng cảm ơn các thành viên của Hội đồng đã góp ý sâu sắc để nghiên cứu sinh hoàn thiện luận án tiến sĩ. Nghiên cứu sinh gửi lời cảm ơn và tri ân tới tập thể người hướng dẫn khoa học – các thầy là người truyền cảm hứng đam mê khoa học luôn bên cạnh hướng dẫn cho nghiên cứu sinh. Ngoài ra, nghiên cứu sinh gửi lời cảm ơn tới Lãnh đạo Viện Khoa học và Kỹ thuật hạt nhân, Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, Trung tâm Đào tạo hạt nhân, đồng nghiệp, bạn bè đã luôn sát cánh, luôn ủng hộ trong học tập cũng như trong cuộc sống để nghiên cứu sinh bảo vệ thành công luận án tiến sĩ.
Nguyễn Thúy Hằng – Phòng Đào tạo, Nghiên cứu và Triển khai