Nhân dịp kỷ niệm 30 năm ngày khánh thành công trình khôi phục và mở rộng Lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt, ngày 19/03/2014, tại Đà Lạt, Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam tổ chức Hội thảo khoa học chuyên đề về thiết kế, vận hành và sử dụng lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu. Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Lê Đình Tiến đã đến dự và phát biểu chỉ đạo Hội thảo.
Tham dự Hội thảo có trên 130 đại biểu, trong đó có gần 50 đại biểu người nước ngoài đến từ Cơ quan Năng lượng nguyên tử Quốc tế (IAEA) và các nước có nhiều kinh nghiệm trong thiết kế, vận hành và khai thác lò phản ứng nghiên cứu như: Liên bang Nga, Hàn Quốc, Nhật Bản, Hoa Kỳ, Cộng hòa Pháp, Ucraina và Thái Lan. Trên 80 đại biểu của Việt Nam, là những cán bộ quản lý và cán bộ khoa học có kinh nghiệm về chuyên môn và quan tâm đến lĩnh vực khoa học và công nghệ hạt nhân tham dự, đến từ Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam, Tập đoàn điện lực Việt Nam, Cục Năng lượng nguyên tử Việt Nam, Cục An toàn bức xạ và hạt nhân, Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, các trường Đại học có chuyên ngành đào tạo về kỹ thuật và công nghệ hạt nhân, và một số Viện nghiên cứu khác.
Thứ trưởng Bộ KH&CN Lê Đình Tiến phát biểu khai mạc và chỉ đạo Hội thảo
Phát biểu khai mạc và chỉ đạo Hội thảo, Thứ trưởng Lê Đình Tiến nhấn mạnh đến vai trò của lò phản ứng nghiên cứu trong việc đưa kỹ thuật hạt nhân ứng dụng có hiệu quả vào nhiều lĩnh vực của đời sống như y học, công-nông nghiệp, môi trường, nghiên cứu cơ bản và đào tạo. Với Việt Nam, lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt tuy công suất thấp nhưng đã sử dụng hiệu quả trong 30 năm qua, được cộng đồng trong nước và quốc tế đánh giá cao. Để hỗ trợ cho chương trình điện hạt nhân một cách hiệu quả, Chính phủ đã quyết định đầu tư dự án Trung tâm khoa học và công nghệ hạt nhân (Trung tâm KH&CN hạt nhân) với lò phản ứng nghiên cứu công suất 10-15 MW. Vì vậy, Hội thảo lần này có ý nghĩa quan trọng đối với Việt Nam là trao đổi thông tin, nắm bắt những kinh nghiệm của các nước trong việc thiết kế, xây dựng, vận hành và khai thác hiệu quả lò phản ứng nói riêng và Trung tâm KH&CN của Việt Nam nói chung.
TS Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện NLNTVN trình bày báo cáo tại Hội thảo.
Trong bài trình bày về tình hình thực hiện các dự án Nhà máy điện hạt nhân (NMĐHN) đầu tiên tại Ninh Thuận và vai trò của Trung tâm KH&CN hạt nhân, TS Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam đã nhấn mạnh đến vai trò quan trọng của Trung tâm KH&CN hạt nhân trong việc đóng góp vào chương trình phát triển bền vững năng lượng nguyên tử ở Việt Nam. Nhiệm vụ chính của Trung tâm KH&CN hạt nhân là hỗ trợ kỹ thuật cho chương trình điện hạt nhân của quốc gia để góp phần đảm bảo vận hành an toàn các NMĐHN; triển khai các nghiên cứu hiện đại trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử; thực hiện các hoạt động ứng dụng, sản xuất và dịch vụ liên quan và đào tạo cán bộ cho ngành năng lượng nguyên tử.
Hội thảo cũng đã tập trung vào chủ đề về thiết kế các lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu hiện nay trên thế giới. Ông Pershukov V.A., Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Năng lượng Nguyên tử Quốc gia Nga (ROSATOM) đã trình bày về các kết quả đạt được trong những năm qua liên quan đến thiết kế, hiện đại hóa và khởi động đưa vào vận hành các lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu ở Nga; giới thiệu về công nghệ hiện đại của Nga trong việc chế tạo lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu hiện nay. Các bài trình bày của phía Nga đã cung cấp thông tin tương đối chi tiết về đặc điểm của lò phản ứng nghiên cứu dự kiến thiết kế và xây dựng tại Việt Nam, khả năng thiết kế các hệ điều khiển mới dùng cho lò phản ứng nghiên cứu. Các đặc trưng thiết kế chính của các lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu do Nga thiết kế với dải công suất từ 1-20 MW;… cũng đã được trình bày và thảo luận tại Hội thảo.
Việc thiết kế vùng hoạt và tình hình thực hiện dự án Lò phản ứng nghiên cứu Kijang (Hàn Quốc) với công suất 15 MW dự kiến đưa vào vận hành năm 2017 để phục vụ cho 2 mục đích chính là sản xuất đồng vị phóng xạ và chiếu xạ pha tạp Silic; thiết kế vùng hoạt và tình hình thực hiện dự án Lò phản ứng nghiên cứu (JRTR) đa mục tiêu của Jordan đã được tình bày bởi các chuyên gia Hàn Quốc.
Viện Nghiên cứu hạt nhân cũng đã giới thiệu với Hội thảo về những kết quả đạt được qua các đề tài nghiên cứu về tính toán thiết kế hạt nhân cho lò phản ứng nghiên cứu đa mục tiêu công suất 20 MW với hai loại nhiên liệu, dạng thanh giống lò HANARO của Hàn Quốc (loại AHR) và dạng tấm (loại MTR).
Đại diện của IAEA trình bày các tài liệu hướng dẫn của IAEA về các pha của dự án xây dựng LPƯ nghiên cứu quy trình đấu thầu dự án.
GS.TS. Pershukov V.A, Phó Tổng Giám đốc ROSATOM trình bày báo cáo tại Hội thảo.
Hội thảo cũng đã trao đổi thông tin và kinh nghiệm về tình hình quản lý, vận hành và sử dụng lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu ở các nước: Hàn Quốc, Liên bang Nga, Nhật Bản, Thái Lan và Việt Nam. Đặc biệt, các kinh nghiệm nhận được trong việc sử dụng lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu để hỗ trợ cho chương trình phát triển năng lượng nguyên tử và việc đánh giá lại an toàn cho các lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu ở Nhật Bản sau sự cố NMĐHN Fukushima Daiichi do thảm họa động đất và sóng thần gây ra cũng đã được trình bày, trao đổi và thảo luận.
Tuy tổng cộng chỉ có 15 bài trình bày tại Hội thảo, nhưng đã đề cập tới những khía cạnh khác nhau về lò phản ứng nghiên cứu, cung cấp cho các nhà quản lý, các cán bộ khoa học của Việt Nam bức tranh tương đối toàn diện về thiết kế, vận hành và sử dụng lò phản ứng, đó là những thông tin rất bổ ích cho Viện NLNTVN, là cơ quan trực tiếp chuẩn bị và thực hiện dự án xây dựng lò phản ứng 10-15 MW tại Trung tâm KH&CN hạt nhân trong thời gian tới.
Viện Nghiên cứu hạt nhân